Tamlamalar عبارات اسمی هستند و حداقل از دو کلمه تشکیل شده اند، آنها نمی توانند عبارات تک کلمه ای باشند.

در عبارات اسمی 2 عنصر اصلی وجود دارد: (مضاف ) Tamlanan و (مضاف الیه) Tamlayan

به اسمی که در عبارت اسمی مشخص میشه و در رابطه با آن توضیح داده میشه (مضاف) Tamlanan می گوییم. به کلمه ای که مضاف رو مشخص میکنه و در رابطه با آن توضیح میده (مضاف الیه) Tamlayan می گوییم.

Televizyonun  kumandası

     Tamlayan          Tamlanan

عبارات در دو عنوان اصلی بررسی می شوند: 1- عبارات صفتی   2- عبارات اسمی

1- عبارات صفتی Sıfat Tamlamaları 

به کلماتی که ویژگی های اسم را نشان می دهند مانند رنگ، شکل، وضعیت، عدد، صفت می گویند. عباراتی که از صفت ها و اسم ها تشکیل می شوند، عبارت های صفتی نامیده می شوند. صفت ها همیشه قبل از اسم می آیند. بنابراین در عبارات صفتی مضاف اسم İsim و مضاف الیه صفت Sıfat است.

Mavi  elbise  لباس آبی

  Sıfat     İsim

در عبارات صفتی از اسم سوال های “چگونه (nasıl) ، کدام (hangi) ، چند (kaç) ، چندمین (kaçıncı) ؟” را می پرسیم. با طرح سوال می توانیم صفت را پیدا کنیم.

عبارات صفتی، می توانند از بیش از یک کلمه تشکیل شده باشند.

2- عبارات اسمی İsim Tamlamaları

در عبارات اسمی، مضاف پسوندهای نسبی را می گیرد. مضاف الیه پسوندهای ملکی را می گیرد.

İsim tamlamalarında tamlayan, ilgi eklerini; tamlanan ise iyelik (aitlik) eklerini alır.

Tamlayan ekleri (ilgi ekleri): (n) -ın /-in /-un /-ün

Tamlanan ekleri (iyelik ekleri): (s) -ı /-i /-u /-ü / -leri / -ları

عبارات اسمی معین (ملکی) Belirtili İsim Tamlaması

اینها عباراتی هستند که در آنها مضاف (Tamlanan)  دارای پسوند های ملکی و مضاف الیه (Tamlayan) دارای پسوند های نسبی است. در این عبارات تعلق و مالکیت به وضوح وجود دارد و مشخص می شود که مضاف متعلق به مضاف الیه است.

Belirtili isim tamlaması ⇒ tamlayan + ilgi eki | tamlanan + iyelik eki

نکته: در عبارات اسمی معین با پرسیدن سوال های “ چه چیزی را؟ (Neyi) / چه کسی را؟ (kimi)” می توانیم مضاف الیه را پیدا کنیم.

نکته: در عبارات اسمی معین جای مضاف و مضاف الیه می تواند تغییر کند.

Gözleri bir şiir gibiydi Ayşe’nin. → Ayşe’nin gözleri

نکته: در عبارات اسمی معین، انواع دیگر کلمات را می توان بین مضاف و مضاف الیه قرار داد.

Ahmet’in mavi gömleği yeniymiş.

عبارات اسمی نامعین  Belirtisiz İsim Tamlaması

اینها عباراتی هستند که در آنها مضاف پسوند نمی گیرد، فقط مضاف الیه پسوند می گیرد. در عبارات اسمی نامعین مفهوم مالکیت مطرح نیست. اسم وسیله و یا مکانی را با ترکیب اضافی 2 کلمه بیان می کنیم.

Belirtisiz isim tamlaması ⇒ tamlayan | tamlanan + iyelik eki

نکته: در عبارات اسمی نامعین، مضاف و مضاف الیه را نمی توان تغییر داد و هیچ کلمه دیگری را بین مضاف و مضاف الیه نمی توان قرار داد.

عبارات اسمی زنجیروار  Zincirleme İsim Tamlaması

عبارات اسمی که در آنها بیش از دو اسم به هم مرتبط شده اند. در این عبارت مضاف یا مضاف الیه یا هر دو در درون خود عبارت اسمی دیگری را تشکیل می دهند.

عبارات اسمی بدون پسوند  Takısız İsim Tamlaması

اینها عبارات اسمی هستند که در آنها مضاف و مضاف الیه هیچ پسوندی نمی گیرند.  این عبارات نشان می دهند که “عبارت از چه چیزی ساخته شده است” (ماده اولیه آن چیست) یا “این عبارت شبیه به چیست“. عبارات اسمی بدون پسوند هنوز یک موضوع بحث برانگیز است که هیچ اتفاق نظری در مورد آن حاصل نشده است. برخی از زبان شناسان این گونه عبارات را صفت می دانند. برخی استدلال می کنند که باید آن را به عنوان یک عبارت اسمی پذیرفت.

بانک سوال مضاف و مضاف الیه ترکی استانبولی:

1- Ahmet’in arabasına bindin mi?

2- Ahmet’in evine gittin mi?

3- Ayşe’nin çocuğuna kim bakıyor?

4- Ayla’nın bluzunu beğendin mi?

5- Ayten yarın çay bahçesine gidecek mi?

6- Sen her hafta sonu deniz kenarına mı gidiyorsun?

7- Siz çocuk parkından mı geliyorsunuz?

8- Ben mobilya mağazasından ne aldım?

9- Beyoğlu Sinemasında güzel filmler var mı?

10- Sen Yabancılar Bürosuna gittin mi?

11- Japon Konsolosluğu nerede?

12- Sağlık Bakanlığı bu sokakta mı?

13- Cafer Bey Lise Müdürü mü?

14- Kapının kolu bozuk mu?

15- Arabanın bagajinda neler var?

16- Komşunun çocuğu kaç yaşında?

17- Ahmet’in kuzeni hangi şehirden geliyor?

18- Arabanın taksitini ödedin mi?

19- Dolabın kapağını açar mısın lütfen?

20- Oyunun kuralını biliyor musun?

21- Çantanın içinde ne var?

22- Kitabın yazarını tanıyor musun?

23- Bu çayın şekeri az mı?

24- Sınav sonuçları geldi mi?

25- Ceketin fiyatı ne kadar?

26- Bu şarkının notasını biliyor musun?

27- Kızın elbisesi güzel mi?

28- Öğretmenin adı ne?

29- Ali’nin fotoğrafı burada mı?

30- Hikayenin kahramanları öldü mü?

31- Kitabın sayfaları ne kadar?

32- Kapının anahtarı nerede?

33- Çekmecenin içinde neler var?

34- Makarna salatasını kim yaptı?

35- Çalışma odasını temizlediniz mi?

36- Diş macunu bitti mi?

37- Onun güneş gözlüğü pahalı mı?

38- Kursun başlangıç tarihi ne zaman?

39- Ahmet’in ayakkabısı burada mı?

40- Oturma odası ne tarafta?

41- Türkiyenin nüfusu kaç?

42- Murat’ın çantası ağır mı?

43- Ayşe’nin boyu uzun mu?

44- Evin bahçesinde havuz var mı?

45- Sınıfın penceresi açık mı?

46- Türkiye’nin başkenti neresi?

47- Selin’in annesi hasta mı?

48- Eda’nın mesleği ne?

49- Türkçe kursu nerede?

50- Kredi kartı alabilir miyim?

51- Spor salonu kalabalık mı?

52- Çamaşır makinesi çalışmıyor mu?

53- Ankara Üniversitesi‘nde mi okuyorsun?

54- Ziraat Bankası bu sokakta mı?

55- Televizyonun kumandası nerede?

56- Ablanın adı ne?

57- Ablanın kızı var mı?

58- Sen evin ikinci çocuğu musun?

59- Betül’ün kaç kardeşi var?

60- Aylin’in evi nerede?

61- Zehra’nın kardeşleri kaç yaşında?

62- Ömer’in dayısı kim?

63- Ömer’in amcası ne iş yapıyor?

64 – Ali’nin evinde kaç kişi var?

65- Hakan’ın halası ve amcası var mı?

66- Onun evinde kedi var mı?

67- Ayşe’nin çantasından mendil alayım mı?

68- Arkadaşlarının adları ne?

69- Masanın sağında kim duruyor?

70- Masanın solunda kim oturuyor?

71- Mercan’ın kaç kardeşi var?

72- Mercan’ın kaç arkadaşı var?